Λεπτοσπείρωση: Από τα ζώα στον άνθρωπο

Λεπτοσπείρωση: Από τα ζώα στον άνθρωπο

Η Λεπτοσπείρωση είναι μία από τις πιο συνηθισμένες ζωοανθρωπονόσους παγκοσμίως και προκαλείται από βακτηρίδια που ανήκουν στο γένος Leptospira. Περισσότερα από 160 είδη θηλαστικών, συμπεριλαμβανομένου και του ανθρώπου, έχουν βρεθεί ευαίσθητα στη Λεπτοσπείρωση.

Μετάδοση

Το βακτηρίδιο μεταφέρεται μέσω του ούρου στους ευπαθείς οργανισμούς από τους βλεννογόνους (επιφεφυκότας, στόμα, μύτη, γαστρεντερικό σύστημα) και αμυχές του δέρματος. Η μετάδοση μπορεί να γίνει με την έκθεση σε νερό, χώμα ή φαγητό που έχουν εκτεθεί σε μολυσμένο ούρο.

Ο πιο συνηθισμένος τρόπος μετάδοσης είναι η κατάποση μολυσμένου νερού. Στα ζώα, συνηθισμένοι τρόποι μετάδοσης είναι το κυνήγι και η βρώση μολυσμένων τρωκτικών καθώς και η βρώση γρασιδιού και τροφής που έχουν επιμολυνθεί με ούρο. Τόσο τα ζώα όσο και ο άνθρωπος μπορούν να μολυνθούν ερχόμενοι σε επαφή με μολυσμένους πλακούντες και έμβρυα που αποβλήθηκαν.

Παθογένεια

Το βακτηρίδιο μετά την είσοδό του στο σώμα, διασπείρεται με την κυκλοφορία του αίματος σε όλον τον οργανισμό. Αρχικά, βρίσκεται σε όλους τους ιστούς αλλά τελικά εντοπίζεται κυρίως στο νεφρό, ήπαρ, σπλήνα, αναπνευστικό σύστημα, κεντρικό νευρικό σύστημα, μάτια και γεννητικό σύστημα όπου αναπτύσσεται και πολλαπλασιάζεται. Ο μικροοργανισμός προκαλεί βλάβη στα αιμοφόρα αγγεία των οργάνων και τελικά απομονώνεται και απομακρύνεται από το ανοσοποιητικό σύστημα. Παρόλα αυτά, κάποια βακτηρίδια παραμένουν στους νεφρούς, στα μάτια, στο κεντρικό νευρικό σύστημα και στο γεννητικό σύστημα όπου και συνεχίζουν να πολλαπλασιάζονται.

Όπως και στα υπόλοιπα όργανα, τα αιμοφόρα αγγεία των νεφρών τραυματίζονται με αποτέλεσμα ο ασθενής να εκδηλώνει αιματουρία, δηλαδή να αποβάλλει αίμα με τα ούρα. Μετά το νεφρό, το δεύτερο σε σειρά μόλυνσης όργανο είναι το ήπαρ. Η βλάβη του ήπατος χαρακτηρίζεται από ίκτερο (κίτρινο χρώμα στο δέρμα και στους βλεννογόνους).

Η Λεπτοσπείρωση στον άνθρωπο

Τα περισσότερα κρούσματα λεπτοσπείρωσης στον άνθρωπο σχετίζονται με έκθεση σε μολυσμένο νερό. Τα περισσότερα περιστατικά σημειώνονται τις θερμές και υγρές ημέρες στο τέλος του καλοκαιριού και στις αρχές του φθινοπώρου σε περιοχές της υπαίθρου καθώς ο μικροοργανισμός επιβιώνει στα ποτάμια, στις λίμνες και στα ρυάκια.

Στις αναπτυσσόμενες χώρες, οι πλημμύρες έχουν συσχετιστεί με εμφάνιση της νόσου καθώς η βροχή προκαλεί ανύψωση της στάθμης του νερού και κορεσμό του χώματος σε αυτό, εμποδίζει την εξάτμιση του νερού από το χώμα και παρατείνει την επιβίωση των βακτηριδίων στο νερό της επιφάνειας του εδάφους.

Η περίοδος επώασης της ασθένειας, δηλαδή η περίοδος από τη μόλυνση μέχρι την εκδήλωση των κλινικών συμπτωμάτων, είναι 2 ημέρες ως 4 εβδομάδες. Άτομα με αυξημένο κίνδυνο μόλυνσης είναι όσοι δουλεύουν με ζώα όπως οι κτηνίατροι και το λοιπό κτηνιατρικό προσωπικό, άτομα που ζουν σε περιοχές όπου ζώα ουρούν όπως αγροτικές περιοχές, αγρότες, εργάτες σφαγείων και άτομα που έρχονται σε επαφή με μολυσμένο νερό όπως ταξιδιώτες σε αναπτυσσόμενες χώρες, campers και άνθρωποι που εξασκούν θαλάσσια αθλήματα.

Τα αρχικά συμπτώματα της λεπτοσπείρωσης στον άνθρωπο μοιάζουν με αυτά της γρίπης όπως πυρετός, κρυάδες, έμετος, διάρροια, πονοκέφαλος και μυαλγίες. Ο ασθενής μπορεί να φαίνεται πως αναρρώνει αλλά στη συνέχεια τα συμπτώματα εμφανίζονται πάλι. Με τη θεραπεία η ασθένεια μπορεί να διαρκέσει από μερικές ημέρες ως 3 εβδομάδες. Χωρίς θεραπεία ίσως χρειαστούν αρκετοί μήνες για την ανάρρωση. Επειδή τα συμπτώματα δεν είναι αποκλειστικά της λεπτοσπείρωσης, η ασθένεια συχνά συγχέεται με άλλες αρρώστιες. Σε περίπτωση μόλυνσης γυναίκας στα αρχικά στάδια της εγκυμοσύνης, είναι πολύ πιθανό να προκληθεί αποβολή του εμβρύου.

Περίπου στο 10% των περιπτώσεων οι ασθενείς νοσούν σοβαρά και εκδηλώνουν, εκτός από τα παραπάνω συμπτώματα, ηπατική και νεφρική ανεπάρκεια ή μηνιγγίτιδα. Ο ίκτερος είναι εμφανής στη σοβαρή μορφή της νόσου αλλά όχι στης ηπιότερες μορφές. Άλλοι ιστοί που μπορούν να προσβληθούν είναι οι μύες, το αναπνευστικό σύστημα, η καρδιά και τα μάτια. Αυτή η σοβαρή μορφή της νόσου είναι γνωστή ως Weil’s disease και είναι σοβαρότερο πρόβλημα στου ηλικιωμένους. Η θνητότητα μπορεί να φτάσει το 10%.

Η διάγνωση γίνεται από το ιστορικό, ορολογικές εξετάσεις για αντισώματα και από καλλιέργεια του μικροβίου. Η θεραπεία στηρίζεται στα αντιμικροβιακά.

Πρόληψη

Δεν υπάρχει εμβόλιο για τον άνθρωπο αλλά υπάρχουν πολυδύναμα εμβόλια για το σκύλο, τα βοοειδή και τους χοίρους. Το πολυδύναμο εμβόλιο παρέχει προστασία έναντι σε συγκεκριμένα είδη βακτηριδίων του γένους Leptospira και όχι σε όλα.

Μπορεί να σας ενδιαφέρουν:

Σαλμονέλωση Πασχαλινά αυγά: Ετοιμάστε τα με ασφάλεια (video) Οδηγίες προς ταξιδιώτες – Φαρμακείο ταξιδιωτών Κανόνες ασφαλούς διαχείρισης τροφίμων Μικροβιακή αντοχή στα αντιβιοτικά – ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ Αντοχή στα αντιμικροβιακά (video). Ηλεκτροπληξία τροφίμων Σταφυλόκοκκος ανθεκτικός στη μεθικιλλίνη – Ζώα και άνθρωπος Πώς να χειριστείτε τα αυγά με ασφάλεια Τροφική δηλητηρίαση από Salmonella Λεπτοσπείρωση – Δελτίο Τύπου ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. Ebola – Δελτίο τύπου ΚΕΕΛΠΝΟ